եդս կարդացել էմ Հովանես Թումանյանի բանասեղծություներից օրինակ Սասունցի Դավիթը իմ համար շատ է տպավորվել իր բանասեղծություները մեր դասատուն մեզ պատմեց Հովանես Թումանյանից մի բանասեղծություն պատմեց  տերևաթափ այդ բանաստեխծությունը ես շատ սիրեցի և իմ մեջ շատ տպավորվեց

Ես շատ եմ սիրում աշունը։

Սեպտեմբերին դեռ զգացվում է ամառվա շունչը։

Սեպտեմբերը իմ ծննդյան ամիսն է։

Սեպտմբեր ամիսը շատ տաք ամիս է,

շատ եմ սիրում, որ փողոցով քայլում Եմ և զգում եմ աշնան շունչը։

Նոյեմբերը աշնան վերջին ամիսն է, որովհետև գեղեցիկ է ծառերից թափվում են ոսկեզօծ տերևները։

 

Կարդա՛ սահմանումները և այդ սկզբունքով վանկատի՛ր բառերը։Չմոռանա՛ս գունավորել ձայնավոր և բաղաձայն հնչյունները։
Երկու ձայնավորների միջև եղած բաղաձայնը անցնում է հաջորդ տող։
Օրինակ՝ գարուն- գա-րուն
Պահարան-պա-հա-րան
Քաղաք-քա-ղաք
Թանաք-թա-նաք
Կարագ-կա-րագ
Հեծանիվ-հե-ծա-նիվ
Ուղիղ-ուղ-իղ
Պայուսակ-պա-յու-սակ
Դանակ-դա-նակ
Գազար-գա-զար
Թանաքաման-թա-նա-քա-ման

Վանկատի՛ր տրված բառերը և ընդգծի՛ր փակ վանկերը։Այն վանկը, որ վերջանում է բաղաձայն հնչյունով, կոչվում է «փակ»:
Երեխա-երե-խա
Պարագա-պարա-գա
Հանրաքվե-հան-րա-քվե
Ընձուղտ-ըն-ձու-խտ
Աբեղա-աբե-ղա
Մաքրել-մա-քր—ել
Բարձր-բա-րձր
Վարքագիծ-վար-քա-գիծ

Չորրորդ-չո-րո-րդ
Վանկատի՛ր տրված բառերը և ընդգծի՛ր բաց վանկերը։ Այն վանկը, որ վերջանում է ձայնավոր հնչյունով, կոչվում է«բաց»:
Հացաման-հաց-ամ-ան
Սիրելի-սի-րե—լի
Ձնհալ-ձն-հալ
Կամավոր-կամ-ա-վոր

Կարդա՛ սահմանումը և նույն սկզբունքով վանկատի՛ր տրված բառերը։
Երկու և ավելի բաղաձայններից միայն վերջինն է անցնում հաջորդ տող։
Օրինակ՝
Ընկույզ-ըն-կույզ
Աստղիկ- Աստ-ղիկ
Կարծրանալ-կարծ-րանալ
Խնդրագիրք-խն-րա-գիրք, իշխանություն,-իշխ-ություն մկնդեղ,-մկ-ըն-դեղ մրցաշար,-մրց-աշ-ար կարգադրել-կարգ-ադ-րել, խնդրագիրք, վարդակակաչ, սառնարան,-սառն-ար-ան երկնասլացերկ-երկ-նա-լաց։
Եթե գաղտնավանկի ը-ն բառի առաջին հնչյունն է (սպասել, զբաղվել, ստանալ, սկիզբ․․․ ) ապա այդ ը-ն կարելի է չգրել և չառանձնացնել տվյալ վանկը։
Եվ տառը տողադարձի ժամանակ բաժանվում է ե, վ տառերի, երբ դրանք պատկանում են տարբեր վանկերի։
Հևալ-հև-ալ
Երևույթ-երե-վույթ
Տերևաթափ-տերև-թափ
Հարևան-հարե-վան
Գրի՛ր նմանատիպ բառեր և վանկատի՛ր։
Ո՞ր շարքում տողադարձի սխալ կա։
Մա-նըր, թըխ-վածք, սպա-սել , հարեվ-ան
Պար-զամիտ, թը-ռիչք, լռութ-յուն
Անկր-կնելի, վար-դագույն, համ-ալ-սար-ան, տր-տըն-ջալ

Իմ ընկերը ունի շականակագույն աչքեր ունի սև մազեր։ Նա ունի միջին հասակ , նա շատ ընկերասեր է,  շփվում է բոլորի հետ և խաղում։ Նա  սիրում է անգլերեն լեզուն։ Նրա սիրած ընտռովի առարկան մաթեմատիկան է։

Հայոց լեռներում

Մեր ճամփեն խավար, մեր ճամփեն գիշեր,
Ու մենք անհատնում
Էն անլույս մըթնում
Երկա՛ր դարերով գընում ենք դեպ վեր
Հայոց լեռներում,
Դըժար լեռներում:

Տանում ենք հընուց մեր գանձերն անգին,
Մեր գանձերը ծով,
Ինչ որ դարերով
Երկնել է, ծընել մեր խորունկ հոգին
Հայոց լեռներում,
Բարձըր լեռներում:

Բայց քանի անգամ շեկ անապատի
Օրդուները սև
Իրարու ետև
Եկա՛ն զարկեցին մեր քարվանն ազնիվ
Հայոց լեռներում,
Արնոտ լեռներում:

Ու մեր քարվանը շըփոթ, սոսկահար,
Թալանված, ջարդված
Ու հատված– հատված
Տանում է իրեն վերքերն անհամար
Հայոց լեռներում,
Սուգի լեռներում:

Ու մեր աչքերը նայում են կարոտ՝
Հեռու աստղերին,
Երկընքի ծերին,
Թե ե՞րբ կըբացվի պայծաո առավոտ՝
Հայոց լեռներում,
Կանաչ լեռներում:

Հ. Թումանյան

Իմ սուրբ հայրենիք

Իմ սուրբ հայրենիք, դու սրտիս մեջ ես,

Դու սրտիս մեջ ես, ոչ լեզվիս վրա,

Իմ սրտի միջից, թե սիրտս ճեղքես՝

Դրոշիդ բոցը պիտի հուրհրա։

Չեմ ուզում գոռալ իմ սիրո մասին,

Սակայն, իմացիր, հայրենի՛ք իմ մեծ,

Քեզ հարյուր տեղով խոցեց թշնամին,

Բայց հազար տեղով իմ սիրտը խոցվեց։

Ես ամբողջովին քոնն եմ, հայրենիք,

Եվ մոմի նման, ճամփեքիդ վրա

Քո փառքի համար թե մի օր վառվեմ,

Մոխրաբիծ անգամ ինձնից չի մնա։

Շիրազ

Հայրենիքիս

Պիտի փարվիմ չքնաղ լանջիդ՝
Գարնան վարդով ցնծուն,
Եվ մայրական անհուն շնչիդ՝
Ցորեն արտով ծփու՜ն:

Կանչում եմ ես լուսաբարբառ
Քո սիրակեզ կոչով,
Դեմքդ եմ տեսնում՝ նոր ու պայծառ,
Քո հնագեղ ոճով:

Վա՝ռ ու հզոր քո ապագան
Կայծակում է իմ դեմ,
Դու հավերժո՜ղ իմ Հայստան,
Անուն քաղցր ու վսեմ:

Ավետիք Իսահակյան

Սահյան

Քո ձյունագեղ բարձունքից
Արևի հոտ է գալիս,
Աղբյուրներիդ արցունքից
Արևի հոտ է գալիս:

Փռվել է մութն անտառին,
Բռնել է ձոր ու կածան,
Բայց մամուռից ու սունկից
Արևի հոտ է գալիս:

Քարանձավներն են քրտնել
Ամայության սարսուռից,
Բայց նրանց քիվ ու քունքից
Արևի հոտ է գալիս:

Գիշերային իմաստուն
Առասպելի մեջ քնած
Քարափիդ ծերպ ու ծունկից
Արևի հոտ է գալիս…. Հ. Սահյան

Ես իմ անուշ Հայաստանի

 

Ամեն, ամեն ինչ ոսկեզօծվել է,

Ոսկի են թվում տերև ու ճյուղ,

Ուր որ նայում ես, դեղին բոցեր են,

Դեղին հրդեհ է և դեղին ծուխ:

Ջրվեժը, առուն, ծառը, ծտերը

Աշնան քամուն են ծափահարում:

Քամին է այս ծով գանձերի տերը,

Այս ոսկու տերը՝ մեծահարուստ:

Առաջադրանքներ 

1. Ընթերցի՛ր բանաստեղծությունը և բացատրի՛ր ընդգծված տողերը:

2. Առանձնացրո՛ւ փոխաբերությունները և բացատրի՛ր։

Աշնան քամուն են ծափահարում-աշնանը քամուն է դիմավորում

Ամեն, ամեն ինչ ոսկեզօծվել է,-աշունը թաթախված է ոսկեզոծ տերևներով

3. Տրված բառակապակցությունները գործածի՛ր նախադասություններում։

ոսկեզոծ ծառը պատված է ոսկեգույն տերևներով,

տան պատուհանից երևում է գեղեցիկ ոսկե աշունը

դեղին բոցեր, աշնան քամի, ոսկե աշուն, ոսկեզօծ ծառ։

աշնանքամին հեռվից մոտենում է

աշունը հեռվից ուժեղ բոց է տալիս։

. Ինչպիսի՞ տրամադրություն հաղորդեց քեզ այս բանաստեղծությունը: Մեկնաբանի՛ր:

Շատ լավ։

5. Փորձի՛ր արձակ պատմել բանաստեղծությունը: Մուտքագրի՛ր պատումդ և ձևավորի՛ր այն բանաստեղծությանը համապատասխանող քո հեղինակային ֆոտոնկաներով կամ նկարներով:

Լրացուցիչ առաջադրանքներ

4. Աշնանը նվիրված դասական մեղեդիներ փնտրիր համացանցում և այս բանաստեղծության տրամադրությանը առավել համապատասխանող ստեղծագործությունն առանձնացրու:

5. Պատճառաբանի՛ր ընտրությունդ և նշի՛ր քո նախընտրած մեղեդու հեղինակին:

6..Լուսանկարի՛ր քո բակի, կամ բնակավայրի աշունը և բանաստեղծության տողերի ու երաժշտության համադրությամբ, կարաոկե պատրաստի՛ր: